Avrupa’nın Karanlık Ortaçağı olarak adlandırılan döneminde yaşanan bilimsel, fikirsel gelişmeler ile kilisenin skolastik düşüncesinden ve feodal sistemden kurtulmaya çalışan Avrupa toplumu, siyasi ve fikri olarak birçok inkılap yaşamıştır. Yeni buldukları kıtaların zenginliklerinin sömürülmesi, Rönesans, Reform, Aydınlanma Çağı, Sanayi Devrimi, Fransız Devrimi ve sair yaşanan inkılaplar süresince feodal/kapalı ekonomiden, pazar ekonomisine ve sonrasında ticari ve sanayi olmak üzere kapitalizm ekonomisine geçmiştir. XIX. yüzyıl ve sonrasında zirveye ulaşan kapitalist yapı, kaynak ve pazar arayışı sonucunda emperyalizmi aktif olarak kullanmaya başlamıştır.
Kapitalizm’in Doğuşu [8] Sonuç
Kapitalizmin çıktığı dönemlerden XX. yüzyıla kadar olan sürecini ele almaya çalıştık. Bu süreçte bazı görüşlere katılmakla birlikte bazılarına da katılmamaktayız. Aslında bizim düşüncemiz genel olarak F. Braduel’in “kapital’e evet, kapitalizm’e hayır” sözüne katılmaktayız. Ancak o bu sözü kapitalizmin tarihin belli evresinde olmadığını vurgulamak için söylemiştir, biz ise bunu ekonomik olarak değerlendirerek söylemekteyiz. Sermayenin var olmasını reddetmemekteyiz ancak bunun azınlığın elinde olması ve çoğunluğu ezmesine karşı çıkmaktayız ve bunun ahlaki ve yaratıcı akla uygun olmadığını düşünüyoruz.
Kapitalizm’in Doğuşu [7] Emperyalizm
Sanayi ve ticaretteki gelişmeler sonucunda aşırı üretim gerçekleşmiştir. Bu aşırı üretim İngiltere’de 1870-1884 yılları arasında krize neden olmuştur. Mal üretimi ve sermaye birikimi bu ülkenin nüfusundan daha hızlı artış gerçekleştirmişti. ABD de ise demir yolunda çelik rayların döşenmesi faaliyeti 1873-1874 yıllarında aniden durduruldu. Bu olayın sebebi, ABD kapitalizmi ile İngiliz kapitalizminin rekabeti nedeniyle fiyat ve kâr marjlarının düşmesidir.
Kapitalizm’in Doğuşu [6] Kapitalizm’in Kaynağı
Bu bölümde objektivizm felsefesinin kurucusu olan, bireyciliğin ve kapitalizmin ateşli savunucusu Ayn Rand’ın kapitalizm hakkındaki görüşleri ve bu görüşler hakkındaki düşüncelerimize yer vereceğiz. Rand’ın temel iddiası, kapitalizmde kaynağın hammaddeler değil insan ve onun aklının olduğudur. Siyasi iktisatçılar ve kapitalizm savunucuları, kapitalizmi bir toplumun ya da ulusun kaynaklarının yönetimi, yönlendirilmesi, organizasyonu ve idaresi olarak tanımlamışlardır.
Kapitalizm’in Doğuşu [5] Sanayi Kapitalizmi
XVIII. yüzyılda İngiltere’de başlayan ve daha sonra tüm Avrupa devletlerinde, Kuzey Amerika’da ve Japonya’da yaşanan sanayi devrimi, sanayi kapitalizmini ortaya çıkartmıştır. Binaenaleyh bu devletler, tarım toplumlarından sanayi toplumlarına, mamafih tarım ekonomisinden sanayi ekonomisine geçmişlerdir. Toplumlarda ki bu modernleşmeyle birlikte kültürel, psikolojik ve yapısal değişimler meydana gelmiştir. Tarım toplumundaki bu çöküş, tarımsal alanlarda çalışan işsizler kitlesinin şehirlere göç etmesiyle sonuçlanmıştır. Göçler, sanayi üretimine ucuz emek sağlamıştır.
Kapitalizm’in Doğuşu [4] Ticari Kapitalizm
Ticari kapitalizm türü, feodalizm sisteminin ortadan kalkmaya başladığı dönem ile sanayi devrimine kadar olan süreçte varlığını göstermiştir. XII. ve XIII. yüzyıllardan itibaren kentleşmenin yoğunlaşması, haçlı seferlerinin Avrupa’yı etkilemesi, çeşitli fuar etkinliklerinin yapılması, yeni bulunan kıtaların zenginliklerinin ele geçirilmesi, parasal kredilerin alınıp verilmesi, dini ve hukuki yapının değişmesi sermaye birikiminin artması ticari kapitalizmin gelişmesini sağlamıştır.
Kapitalizm’in Doğuşu [3] Kapitalizm
Kapitalizm, feodalizmin yıkılmasından beri batı dünyasında egemen olan ekonomik sistemi anlatmak için kullanılan bir terim. Kapitalist olarak adlandırılan herhangi bir sistemin şartı, insan harici üretim araçlarının özel sahipleri ile emek hizmetlerini işverenlerine satan hür fakat sermayesiz işçiler arasındaki ilişkilerdir… Oluşan ücret pazarlıkları, toplumun toplam üretiminin emekçi sınıfı ile kapitalist girişimciler sınıfı arasında paylaşılacak kısmını belirlemektedir.
Kapitalizm’in Doğuşu [2] Avrupa’nın Genel Durumu
XV. ve XVI. yüzyıllarda bilinen dünyanın ticaret yollarına Müslümanların hakim olması Avrupalıları zor durumda bırakmaktaydı. Aynı dönemlerde deniz yolculuğu için kullanılan araçların geliştirilmesi ve kilisenin dünya bir tepsidir, uzun mesafe deniz yolculuğunun yapılamayacağı iddiasına karşı yuvarlak olduğunun ortaya atılması ve akabinde korsan ve macera severleri deniz aşırı yolcululara, yeni ticaret yolları bulmaya itmiştir. Nitekim buldukları yeni kıtaların zenginliklerini kendi ülkelerine taşımaya ve o bölgelerde kolonileşmeye başlamışlardır. Bu koloniler, merkezi Avrupa’da olan dünyaya yayılmış imparatorluklar haline dönüştü. XVI. yüzyılda ekonomik bir teori olan merkantilizm’in uygulanması da Avrupa’nın refahını yükseltmişti.
Kapitalizm’in Doğuşu [1] Giriş
Son iki yüzyıldır dünyamızda önemli fikirsel değişiklikler yaşanmaktadır, bu fikirsel değişiklikler büyük hareketleri de beraberinde getirmiştir. İnsanın özgürlük mücadelesi, toplumsal çevreyi denetim altına alma girişimleri tarihte olduğu gibi günümüzde de devam etmektedir.
Kapitalizm’in Doğuşu [0] Özet
Avrupa’nın Karanlık Ortaçağı olarak adlandırılan döneminde yaşanan bilimsel, fikirsel gelişmeler ile kilisenin skolastik düşüncesinden ve feodal sistemden kurtulmaya çalışan Avrupa toplumu, siyasi ve fikri olarak birçok inkılap yaşamıştır. Yeni buldukları kıtaların zenginliklerinin sömürülmesi, Rönesans, Reform, Aydınlanma Çağı, Sanayi Devrimi, Fransız Devrimi ve sair yaşanan inkılaplar süresince feodal/kapalı ekonomiden, pazar ekonomisine ve sonrasında ticari ve sanayi olmak üzere kapitalizm ekonomisine geçmiştir.